بررسی نقش کلیسا در ارتقاء زندگی روستانشینان ارمنی ایران با تکیه بر روستاهای ولایات آذربایجان و اصفهان در دوره قاجار
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان عباس اقبال مهران دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز
محمد رضا علم استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز
آرسن آواکیان استاد گروه تاریخ دانشگاه دولتی ایروان
چکیده:
کلیسا به‌عنوان نماد هویت فرهنگی و مذهبی ارمنیان، نقش کلیدی در حفظ زبان، فرهنگ، سنت‌ها و تداوم حیات روستاییان ارمنی در ایران ایفا کرده است. این نهاد، علاوه بر تأمین نیازهای مذهبی و برگزاری آیین‌های خاص، به‌عنوان مرکزی اجتماعی، آموزشی و حمایتی نیز عمل می‌کرد. روحانیون کلیسا به‌عنوان راهنمایان معنوی و مشاوران اجتماعی به روستاییان در مواجهه با مسائل مختلف یاری می‌رساندند. این ارتباط نزدیک میان کلیسا و جامعه ارمنی موجب شد تا روستاییان ارمنی بتوانند هویت خود را حفظ کرده و در برابر چالش‌ها و بحران‌های گوناگون مقاومت نمایند. این پژوهش درصدد است با رویکردی توصیفی-تحلیلی به پرسش‌های زیر پاسخ دهد: 1- کلیسا چه نقشی در تداوم زندگی روستاییان ارمنی در ایران ایفا کرده است؟ 2- روستاییان ارمنی چه نقش و کارکردی در جامعه ایران بر عهده داشته‌اند؟یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که کلیسا به‌عنوان نهادی دینی در مسیحیت، یگانه عامل پیونددهنده روستاییان ارمنی و همچنین واسطه ارتباطات آنان با حکومت ایران بوده است. در دوره‌های مختلف، علی‌رغم ضعف ساختاری و نظارتی حکومت مرکزی، اربابان و حکام محلی در ولایت‌های آذربایجان و اصفهان به استثمار و چپاول دارایی‌های روستاییان ارمنی می‌پرداختند. کلیسا، به‌منظور بهبود شرایط زندگی و تداوم حیات روستاییان ارمنی در این مناطق، سیاست‌های خاصی را به اجرا می‌گذاشت. این سیاست‌ها با هدف ایجاد همزیستی پایدار میان مسلمانان و مسیحیان پی‌ریزی شده بود و جلب حمایت حکومت‌های ایرانی را نیز در نظر داشت.
کلیدواژه‌ها:کلیسا،روستانشینان،ارمنی،آذربایجان،اصفهان،قاجار
نقش کلیسا در زندگی روستاییان ارمنی در ایران.pdf