نویسنده: علی مشهدی و ریحانه حامدی
گفتمان حقوق بشر تا سالیان مدیدی به موضوعات مرتبط با محیط زیست
توجهی نداشت. پس از شکل گیری بحران محیط زیست، این مسئله مطرح شده که آیا موضوعات
زیست محیطی می‌توانند ابعاد حقوق بشری داشته باشند(سویه نخست) یا مسائل حقوق بشری
نیز می-توانند ابعاد زیست محیطی به خود بگیرند؟( سویه دوم) در این مقاله سعی شده
است تا با روش تحلیلی- توصیفی فرآیند و چگونکی شکل گیری برخی ابعاد حقوق بشری
مسائل زیست محیطی و نیز برخی ابعاد زیست محیطی مسائل حقوق بشری تحلیل و بررسی
گردند. فرآیند شکل گیری حقوق بشر زیست محیطی نیز بویژه پس از صدور اعلامیه‌های
استکهلم و ریو نشان می‌دهد که حقوق بشر (با وجود اسنادی که قدمت بیشتری دارد) و
محیط زیست تا به امروز به موازات هم توسعه یافته‌اند. حق برآب سالم، حق بر هوای
پاک، حق بر محیط آرام، حق دسترسی به اطلاعات زیست محیطی، حق مشارکت در تصمیم گیری‌های
زیست محیطی و حق دسترسی به عدالت در موضوعات زیست محیطی از مهمترین و معروفترین مولفه‌های
سبز شدن حقوق بشر به شمار می‌روند. فرض اساسی نویسنده در پاسخ به سئوال اصلی که(
آیا مسائل زیست محیطی ابعاد حقوق بشری دارند و می‌توان گفت موضوعات حقوق بشری
ابعاد زیست محیطی به خود گیرند؟ ) این است که امروزه مواجه با تلقی خاصی از حقوق
بشر هستیم که باید آن‌را سبز شدن حقوق بشر یا همان «حقوق بشر زیست محیطی» نام
نهاد. لزوم توجه به مناسبات نزدیک میان حقوق بشر و محیط زیست، از جمله اینکه، از
سویی تحقق بسیاری از حق‌های بشری به تحقق محیط زیست سالم وابسته است. از سویی دیگر
حقوق محیط زیست نیز برای اجرای مطلوبتر نیازمند به حقوق بشر است، مهمترین یافته
این مقاله می‌تواند باشد.