کتاب: ایران و ایرانیان (خاطرات و سفرنامه نخستین سفیر آمریکا در ایران)
نویسنده: ساموئل گرین ویلر بنجامین
انتشارات : گلبانگ
سال نشر: 1363
تعداد صفحات: 576
کتاب ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه که به دست ساموئل گرین ویلر بنجامین، نخستین سفیر اعزامی آمریکا به ایران (در زمانی که آمریکا به تازگی از بحران های داخلی خلاص شده بود و هنوز به مرحله استعمارگری نرسیده بود) در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار نگاشته شده و ترجمه های مختلفی از این کتاب به فارسی نیز منتشر شده است، علاوه بر شرح وقایع سیاسی آن روز، حاوی گزارش های خوبی از اوضاع اجتماعی ایران آن زمان نیز است. در بخشی از این کتاب می خوانیم: « وسیله دیگری که روسها برای دخالت در امور ایران پیدا کرده اند ، این است که عشایر ایران و از جمله عشایر معروف شاهسون را تشویق می کنند که برای چرانیدن احشام خود از مرز شمال غربی ایران عبور کرده و به چمن زارهای آنطرف مرز ایران بروند و بعد ، این عشایر را در آنجا نگاه داشته ، مانع از بازگشت آنها می شوند. تاکنون عده بسیار زیادی از این عشایر را که در حقیقت جزء ذخایر ارتش شاه ایران به شمار می روند و استخوان بندی ارتش از آنها تشکیل می شود به داخل خاک روسیه کشانده اند و هنوز هم دست از این کار برنداشته و آنها را سعی می کنند با وعده های توخالی به طرف خود جلب نمایند ، روشی مشابه این کار را آنها در مورد اتباع مسیحی ایران بکار برده و می برند ، به این معنی که ارامنه ایران را به وسایل مختلف فریب می دهند که اگر به تبعیت روسیه تزاری در آیند ، وضع و شرایط زندگی آنها بهبود کلی خواهد یافت و حتی عده ای از آنها را به روسیه می فرستند. این عده موقعی متوجه می شوند که همه این وعده ها دروغ بوده است که در چنگال خونین تزار روس اسیر شده اند و به صورت برده ای مانند بردگان دیگر تزار درآمده اند.»