اندیشه های امام خمینی (ره)، بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران به عنوان تنها انقلاب بنیادین در دوره پس از جنگ جهانی دوم در جهان، در جملاتی ساده و قصار دربردارنده مفاهیم عمیق درباره ملت، حقوق بشر، اقلیت ها، حقوق زن، وحدت و همبستگی ملی است.
برخی جملات قصار امام خمینی (ره) در این موضوعات به نقل از کتاب «کلمات قصار امام خمینی س» انتشارات موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی عبارتند از:
• «من مکرر اعلام کرده ام که در اسلام نژاد، زبان، قومیت و ناحیه مطرح نیست. تمام مسلمین، چه اهل سنت و چه شیعه، برادر و برابر، و همه برخوردار از همه مزایا و حقوق اسلامی هستند.»
• «سنی و شیعه مطرح نیست در اسلام، کُرد و فارس مطرح نیست در اسلام، همه برادر با هم هستیم.»
• «اختلاف از زبان هرکس باشد، از زبان هر موجودی باشد، این زبان، زبان شیطان است.»
• «از ملی گرایی (افراطی) خطرناک تر و غم انگیزتر، ایجاد اختلاف بین اهل سنت و جماعت با شیعیان است، و القای تبلیغات فتنه انگیز و دشمنی ساز بین برادران اسلامی است.»
• « نام بزرگ ملت ایران، در عالم به رشد سیاسی ثبت شد.»
• «وقتی ما خدمتگزار ملت شدیم، ملت هم پشتیبان ما خواهد شد؛ و در این صورت است که طمع خارجی ها قطع خواهد شد.»
• « یک ایران آزاد ما می خواهیم و یک ایران مستقل ما می خواهیم. یک ایران قدرتمند می خواهیم؛ یک ایرانی ما می خواهیم که خود ملت بایستد و خود ملت اداره کند مملکت را.»
• «اسراییل حقوق مردم عرب را غصب کرده است، با او مخالفت خواهیم کرد.»
• (درباره رژیم آپارتاید در آفریقای جنوبی قبل از سقوط این رژیم) «آفریقای جنوبی...رژیم نژادپرستی (است) که به هیچ وجه به هیچ یک از ارزش های انسانی ارج نمی نهد، و اصولا رژیمی است سفاک و جنایتکار.»
• «فریاد برائت ما فریاد مردم مسلمان آفریقاست؛ فریاد برادران و خواهران دینی ما که به جرم سیاه بودن، تازیه ستم سیه روزان بی فرهنگ نژادپرست را می خورند.»
• «تاریخ باید سرمشق ما باشد. تاریخ روشنگر نسل های آینده است. ملت ما تاریخ را تاریخ دیگر کرد، جریان تاریخ را عوض کرد.»
• «در نظام اسلامی، زن همان حقوقی را دارد که مرد دارد: حق تحصیل، حق کار، حق مالکیت، حق رای دادن و حق رای گرفتن.»
• «ما می خواهیم زن در مقام والای انسانیت خودش باشد، نه ملعبه باشد.»
• «به مستضعفان و مستمندان و زاغه نشینان که ولی نعمت ما هستند، خدمت کنید.»
• «خدا می داند که شخصا برای خود ذره ای مصونیت و حق و امتیاز قائل نیستم؛ اگر تخلفی از من سر زد، مهیای مواخذه ام.»
• «احکام اسلام مانند مسلمان های دیگر درباره آنها (اقلیت های غیرمسلمان) جاری است و محقون الدّم (فردی است که جان او مورد حمایت قانونگذار است) بوده و مالشان محترم است.»