محمد سرگزی، رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس شورای اسلامی، در همایش «نقش نخبگان اقوام در ترویج فرهنگ صلح و سازش» در گنبدکاووس، با اشاره به دستاوردهای استان گلستان در ایجاد الگویی خاص برای حل و فصل مسایل، گفت: گلستان با تنوع قومیتی و با راه‌اندازی هیات‌های ویژه برای هر قوم، توانسته است از ظرفیت‌های بزرگان و ریش‌سفیدان به‌طور مؤثر استفاده کند تا بسیاری از پرونده‌های قضائی را به صلح و سازش برساند. این الگویی است که باید در سایر استان‌ها هم به کار گرفته شود.
سرگزی با اشاره به کسب رتبه اول صلح و سازش گلستان در کل ایران شده است، گفت: این موفقیت حاصل تعامل نزدیک بین دستگاه قضائی، نخبگان و ریش‌سفیدان اقوام است؛ و این ارتباط و هم‌افزایی توانسته در کاهش اختلافات و تقویت همبستگی اجتماعی نقش کلیدی ایفا کند.
وی به راه‌اندازی دادگاه‌های صلح و اصلاحات قانونی در این زمینه اشاره کرد و افزود: دادگاه‌های صلح به عنوان یک ابتکار جدید، مسئولیت‌های رسیدگی به دعاوی خاص را بر عهده گرفته‌اند. اما با توجه به جایگاه ویژه ریش‌سفیدان و معتمدین، ما در تلاشیم تا با اصلاح قانون، همچنان در برخی مسائل از ظرفیت این عزیزان بهره‌برداری کنیم.
سرگزی گفت: گلستان با وجود تنوع قومیتی‌اش، نه تنها به‌خوبی در عرصه صلح و سازش پیشتاز است، بلکه به عنوان الگوی موفق در تعامل سازنده بین نهاد‌های مختلف و اقوام کشور مطرح شده است. این تجربه باید به سایر استان‌ها منتقل شود تا در سراسر کشور، به ویژه در حل و فصل اختلافات، از ظرفیت نخبگان و معتمدین بهره‌برداری شود.
جمشید قائم مقام، نماینده مردم رامیان و آزادشهر در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: «بالاتر از طبیعت و مواهب الهی در گلستان، ظرفیت اقوام، مذاهب و نخبگان آن است که با وحدت و انسجام زندگی خوبی باهم دارند. زندگی مسالمت آمیز همراه با همدلی اقوام در این استان تفسیر عملی آیات قرآن در موضوع وحدت است. اقوام ایران زمین و نیز استان گلستان بهترین نسخه مدیریت خود را در دوران هشت سال دفاع مقدس اجرا کردند و در کنار هم برادرانه و با رمز وحدت و همدلی از خاک این سرزمین دفاع کردند. باوجود وحدت و همبستگی اقوام و مذاهب در گلستان و نیز وجود منابع طبیعی و ظرفیت‌های متنوع در بخش‌های گوناگون این استان شمالی برخی کمبودهای زیرساختی و مشکلات در شان مردم این دیار نیست و رفع آن نیاز به توجه بیشتر دولت به تخصیص اعتبارات ویژه دارد.»
عبدالحکیم آق آرکاکلی، نماینده مردم گنبدکاووس در مجلس شورای اسلامی هم در این همایش گفت: «ما مدیون بزرگان خود از اقوام و مذاهب مختلف هستیم و وحدت و برادری شعار مردم گلستان است. من به‌عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، صدای آنها در این نهاد قانونگذاری و نیز دولت و قوه قضاییه هستیم و ظرفیت‌ها و مشکلات شناسایی شده در بخش‌های گوناگون گلستان و گنبدکاووس را در تعامل با دولت و دیگر قوا پیگیری و رفع خواهیم کرد.»
حسین لاری کمان، یکی از بزرگان قوم بلوچ هم به نمایندگی از این قوم بیان کرد: زندگی مسالمت آمیز اقوام و مذاهب در استان گلستان که به رنگین کمان اقوام مشهور است، وحدت و امنیت آفرین است. اقوام ایرانی غیرت دارند و این غیرت خویش را در دوران هشت سال دفاع مقدس به بهترین شکل در دفاع از ایران اسلامی به نمایش گذاشتند.»
وی همچنین بابیان اینکه قوم بلوچ در صلح و سازش محلی و رفع اختلافات بین مردم پیشتاز است، اضافه کرد: حضور بزرگان در اقوام حرمت دارد و حتی چادر مادر هم حرمت دارد و بسیاری از اختلافات بین افراد و طوایف به حرمت ریش سفیدان و مادران کنار گذاشته شده است.
لاری کمان پیشنهاد کرد تا خانه سازش در دادگاه‌های صلح راه‌اندازی شود تا بزرگان و ریش سفیدان اقوام باحضور در این خانه‌ها به صلح وسازش بین طرفین دعاوی کمک کنند.
امین‌حسین رحیمی، وزیر دادگستری نیز در همایش نقش معتمدین و نخبگان اقوام در ترویج فرهنگ صلح و سازش در حسینیه سیستانی‌های گنبدکاووس گفت: « نبی مکرم اسلام (ص) در زمان حیات مبارکشان و با ترویج مکارم اخلاقی با جاهلیت و نادانی عصر خویش مقابله کرد و امروز هم ما به شیوه و فضایل پیامبر (ص) نیاز داریم. باید هوشیار باشیم و در دام دشمنان اسلام برای ایجاد اختلاف بین اقوام و مذاهب شیعه و سنی گرفتار نشویم. بویژه در استان گلستان که اقوام و مذاهب ساکن در آن در کمال وحدت و مودت زندگی مسالمت آمیزی باهم دارند. زیبایی وحدت و انسجام در بین اقوام و مذاهب گلستان باید الگوی همه مناطق کشور شود تا دشمنان نتوانند به اهداف شوم و تفرقه افکنانه خویش دست یابند.»
