مدافع حقوق اقلیت ها در ترکیه و نایب رئیس ۵۶ انجمن اقلیت در ترکیه با اشاره به نقض حقوق جمعیت ۳۰ میلیونی اقلیت ها در این کشور گفت: اکثر جوامع اقلیت در ترکیه به طور رسمی به رسمیت شناخته نشده اند، که این موضوع موجب تبعیض زبانی، فرهنگی، قومی و مذهبی شبه قانونی و عملی علیه آنها می شود.
دکتر یاسمین اورال در مصاحبه با آنا آلبوث خبرنگار گروه حقوق اقلیت ها MRG گفت: موضوع حقوق اقلیت ها در ترکیه با توجه به گروه های قومی، مذهبی و زبانی مختلف در این کشور از جمله اعراب، ارامنه، کردها، لازها، یهودیان و دیگران پیچیده است. اگرچه تعداد کل این جمعیت های اقلیت حدود 30 میلیون نفر تخمین زده می شود، اما تا حد زیادی آنها به طور رسمی شناسایی نشده اند که این موضوع منجر به تبعیض علیه آنها در جنبه های مختلف زندگی عمومی می شود.
وی افزود: سیاست گذاران جمهوری ترکیه بر سیطره قومی و زبانی ترک ها بر اقلیت های قومی تمرکز داشتند. این سیاست تک‌زبانی رسماً به نفع تسلط زبان ترکی بر زبان‌های دیگر است، از اوایل دوران جمهوری تاکنون حاکم بوده است.
این مدافع حقوق اقلیت ها افزود: ترکیه به عنوان عضوی از سازمان ملل و سازمان امنیت و همکاری اروپا باید از استانداردهای این نهادها در خصوص حقوق اقلیت ها پیروی کند. با این حال، همچنان بر کاربرد بسیار محدود اصطلاح «اقلیت» و انکار حقوق آنها تکیه می کند. با توجه به واقعیت‌ها و بی‌عدالتی‌های ضد دموکراتیک کنونی در ترکیه، وضعیت جوامع اقلیت یک نگرانی عمده است.
دکتر اورال تاکید کرد: اقلیت ها از حقوق بسیار اساسی اقلیت، مانند حق آموزش به زبان خودشان محروم هستند. این می تواند تأثیر قابل توجهی بر توانایی آنها در حفظ فرهنگ و میراث اقلیت ها داشته باشد. سیمای برخی از گروه‌های اقلیت در رسانه‌ها منفی نشان داده می‌شوند و بیشتر آنها هنوز از انگ خوردن واهمه دارند.
متن کامل مصاحبه دکتر یاسمین اورال با گروه حقوق اقلیت ها تقدیم مخاطبان می شود:
دکتر یاسمین اورال معاون فدراسیون انجمن های قفقازی در ترکیه است. او یک مدافع قوی برای حقوق اقلیت ها در ترکیه و صدای بلند 56 انجمن فعال قفقازی است که در فدراسیون انجمن های قفقازی KAFFED گردهم آمده اند. در خلال کنفرانس ابعاد انسانی سازمان امنیت و همکاری اروپا در ورشو در ماه نوامبر 2023 ، آنا آلبوث از) MRG گروه حقوق اقلیت ها) با دکتر اورال برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کار او و وضعیت جوامع اقلیت در ترکیه به گفتگو نشست که مشروح این مصاحبه از این قرار است:
آنا: یاسمین، شما نه تنها نایب رئیس فدراسیون انجمن های قفقازی و یک فعال مدافع حقوق اقلیت ها بلکه از قومیت چرکس هستید. آیا چرکس یک اقلیت شناخته شده در ترکیه نیست؟
دکتر اورال: درست است. من در واقع آبخاز هستم، اما از زبان چرکسی نیز برای تعامل استفاده می کنم، زیرا جوامع آبخاز و ابازاین همراه با چرکس ها به طور کلی بخشی از دیاسپورای بزرگ قفقاز شمالی در ترکیه هستند. چرکس ها از مردمان قفقاز شمالی هستند که پس از جنگ قفقاز-روسیه که در سال 1864 به پایان رسید به امپراتوری عثمانی تبعید شدند. آنها در سراسر امپراتوری عثمانی پراکنده شدند و بعداً خود را در درون دولت-ملت های مختلف یافتند. امروزه بزرگترین جامعه چرکس ها در ترکیه زندگی می کنند که حدود 4 میلیون نفر تخمین زده می شود که حتی از جمعیت چرکس ها در سرزمین تاریخی آنها بیشتر است.
آنا: تجربه جامعه چرکس در ترکیه در طول سال ها، به ویژه در رابطه با زبان و فرهنگ چگونه تکامل یافته است؟
دکتر اورال: با تأسیس جمهوری ترکیه، چندین دهه سیاست های همسان سازی دولتی وجود داشت، از جمله الزام به استفاده از نام های ترکی و فقط استفاده از زبان ترکی. این به طور قابل توجهی بر هویت فرهنگی و تغییر زبان ما چرکس ها تأثیر گذاشت و علاوه بر آن، در مرحله بعدی شهرنشینی عاملی بود که استحاله زبان چرکسی به سمت ترکی را تسریع کرد. در حالی که در ابتدا هویت فرهنگی خود را حفظ کرده بودیم، اما جامعه چرکس در حفظ میراث خود با چالش هایی مواجه بود.
آنا: چرکس ها تنها جامعه اقلیت در ترکیه نیستند که با چنین چالش هایی روبرو هستند، درست است؟
دکتر اورال: خیر، چرکس ها تنها یکی از بسیاری از جوامع اقلیت در ترکیه هستند. موضوع حقوق اقلیت ها در ترکیه با توجه به گروه های قومی، مذهبی و زبانی مختلف در این کشور از جمله اعراب، ارامنه، کردها، لازها، یهودیان و دیگران پیچیده است. اگرچه تعداد کل این جمعیت های اقلیت حدود 30 میلیون نفر تخمین زده می شود، اما تا حد زیادی به طور رسمی شناسایی نشده اند که منجر به تبعیض علیه آنها در جنبه های مختلف زندگی می شود.
آنا: سیاست های اقلیت چطور؟
دکتر اورال: اساساً، چارچوب حقوقی ترکیه متکی به معاهده لوزان است که تاکید می کند تنها سه جامعه غیرمسلمان - ارمنی، یونانی و یهودی - اقلیت محسوب می شوند و بدین ترتیب حق زبان و آموزش فقط به آنها اعطا شد. به عبارت دیگر، اکثر جوامع اقلیت در ترکیه به طور رسمی به رسمیت شناخته نشده اند، که موجب تبعیض زبانی، فرهنگی، قومی و مذهبی، شبه قانونی و عملی علیه آنها می شود.
سیاست گذاران دولت تازه تأسیس جمهوری ترکیه بر سیطره قومی و زبانی ترک ها بر اقلیت های قومی تمرکز داشتند. سیاست تک‌زبانی که رسماً به نفع تسلط زبان ترکی بر زبان‌های دیگر است، از اوایل دوران جمهوری حاکم بوده است. ترکیه به عنوان عضوی از سازمان ملل و سازمان امنیت و همکاری اروپا باید از استانداردهای این نهادها در خصوص حقوق اقلیت ها پیروی کنند. با این حال، همچنان بر کاربرد بسیار محدود اصطلاح «اقلیت» و انکار حقوق آنها تکیه می کند. با توجه به واقعیت‌ها و بی‌عدالتی‌های ضد دموکراتیک کنونی در ترکیه، وضعیت جوامع اقلیت یک نگرانی عمده است.
آنا: زلزله فوریه 2023 چگونه بر این جوامع اقلیت تأثیر گذاشته است؟
دکتر اورال: زلزله‌ها اغلب نابرابری‌ها و آسیب‌پذیری‌های موجود در جوامع را آشکار و تشدید می‌کنند. پس از زلزله، جوامع اقلیت مانند علوی، کرد، یونانی ها دوباره با تبعیض و مساله به حاشیه رانده شدن مواجه شدند. گزارش ها حاکی از آن است که این جوامع در دسترسی به کمک های انسان دوستانه بدرفتاری، سخنان نفرت انگیز و تبعیض را تجربه کرده اند.
آنا: به طور خاص در مورد جامعه چرکس ها چطور؟ وضعیت آنها پس از زلزله چگونه بود؟
دکتر اورال: جامعه چرکس در منطقه زلزله‌زده با چالش‌های مرتبط با تلاش‌های جستجو و نجات و فعالیت‌های امدادی توسط مقامات دولتی مواجه بود که به‌ویژه در مناطق روستایی دیرهنگام و ناکافی بود.
با این حال، با حمایت سازمان‌های مختلف جامعه مدنی، جامعه چرکس تلاش‌های امدادی خود را به سرعت آغاز کردند و به افراد نیازمند کمک، سرپناه و حمایت ارایه کردند. آنها به سرعت برای ارائه کمک های فوری بسیج شدند و یک مرکز تماس برای جمع آوری اطلاعات در مورد افراد زیر آوار ایجاد کردند. آنها همچنین کمک های غیرنقدی را جمع آوری و توزیع کردند، سرپناه هایی ایجاد و مشاوره های روانی و حقوقی ارائه کردند.
آنا: به نظر شما چالش های عمده جوامع اقلیت در ترکیه پس از زلزله چه بود؟
دکتر اورال: چالش های عمده پس از زلزله جابجایی و تبعیض بود. تلفات انسانی به طور قابل توجهی احساس شد و جابجایی هایی جمعیتی، روابط اجتماعی را مختل کرد. این تجربه اهمیت سازمان های اقلیت و همبستگی را در رسیدگی به این چالش ها برجسته کرد.
آنا: ترکیه رسما تنها سه جامعه غیرمسلمان را به عنوان اقلیت به رسمیت می شناسد و حقوق دیگراقلیت ها را به رسمیت نمی شناسد. چه حقوقی از این گروه های اقلیت سلب شده است و این موضوع چه تأثیری بر آنها دارد؟
دکتر اورال: آنها از حقوق بسیار اساسی اقلیت، مانند حق آموزش به زبان خودشان محروم هستند. این می تواند تأثیر قابل توجهی بر توانایی آنها در حفظ فرهنگ و میراث اقلیت ها داشته باشد. برخی از گروه‌های اقلیت در رسانه‌ها منفی نشان داده می‌شوند و بیشتر آنها هنوز از انگ خوردن واهمه دارند. در ترکیه، مهمان نوازی گرم از خارجی ها، گزینشی است و اغلب به قومیت و وضعیت اجتماعی-اقتصادی آنها بستگی دارد. به عنوان مثال، پناهندگان سوری با تبعیض و سوء استفاده مواجه می شوند، به ویژه آنهایی که از وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین تری برخوردارند.
آنا: شما به یک تصور نادرست رایج اشاره کردید مبنی بر اینکه همه شهروندان ترکیه ای که در خارج از کشور در مهاجرت به سر می برند، از نظر قومیتی ترک محسوب می شوند که در واقع این تصور درست نیست. این تصور غلط چگونه بر جوامع مختلف اقلیت تأثیر می گذارد؟
دکتر اورال: این تصور غلط مشکل ساز است زیرا تنوع جوامع اقلیت در ترکیه را نادیده می گیرد. افراد این گروه‌های اقلیت مختلف در خارج از کشور اغلب تحت عنوان «ترک» گروه‌بندی می‌شوند، حتی اگر از ریشه های قومی متفاوت و غیر ترک باشند. شناخت این تنوع برای رسیدگی به نیازهای خاص این جوامع و تضمین رفاه آنها بسیار مهم است.
آنا: شما در مورد اهمیت بازگرداندن اعتماد به حاکمیت قانون و احیای ارزش‌های دموکراتیک در ترکیه صحبت کردید. اعتماد به حاکمیت قانون چگونه از بین می رود و برای بازسازی آن چه اقداماتی باید انجام شود؟
دکتر اورال: اعتماد به حاکمیت قانون به دلیل دستگیری‌های خودسرانه، بدرفتاری و محاکمه‌های غیرقانونی که با جو سیاسی ظالمانه در ترکیه تقویت می‌شود، از بین رفته است. برای بازسازی اعتماد، بازگرداندن ارزش‌های دموکراتیک و اطمینان از اجرای عادلانه قوانین ضروری است. این امر مستلزم تغییر در قوانین و تعهد به آزادی رسانه ها، آزادی بیان و مشارکت جامعه مدنی است.
آنا: شما همچنین به لزوم همگرایی متقابل، به جای یکسان سازی، در مورد آموزش و تنوع در مدارس ترکیه اشاره کردید. منظور شما از همگرایی متقابل و اهمیت آن چیست؟
دکتر اورال: همگرایی متقابل به این معنی است که هر دو جامعه اکثریت و اقلیت با هم کار کنند تا درک و شمول متقابل را تقویت کنند. این رویکرد به جای تحمیل یکسان سازی و همگن سازی، حس تعلق را برای همه دانش آموزان ترویج می کند و به آنها اجازه می دهد تا هویت فرهنگی خود را حفظ کنند و در عین حال به دیگران احترام بگذارند. این برای ایجاد محیط های آموزشی فراگیر ضروری است.
آنا: سوال آخر. سه تغییر فوری که می‌خواهید در عمل مشاهده کنید، چیست تا احساس کنید ما در مسیر تغییر مثبت برای چرکس‌ها در ترکیه هستیم؟
دکتر اورال: سیاست های فراگیر در مورد زبان در آموزش، برابری بین جوامع اکثریت و اقلیت و تعهد همگان به رعایت حقوق اساسی بشر و فضای مدنی سالم. این تغییرات برای بقای نه تنها چرکس ها، بلکه برای تمام جوامع اقلیت در ترکیه، بلکه برای صلح و بقای نوع بشر ضروری است.
منبع: Reliefweb