درست در وسط اقیانوس هند، بین سیشل و مالدیو، مجمع الجزایر بسیار خوش منظره چاگوس قرار دارد، با ماسه‌های سفید و آب‌های کریستالی که در غرب به عنوان یک مقصد گردشگری عالی دیده می‌شوند. اما پشت این منظره زیبا و دلپذیر، تاریخچه سیاه نژادپرستی پنهان است که تا امروز نیز ادامه دارد.
این جزایر اکنون خود را اسیر دستان دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با آینده ای نامشخص می بیند که به روند «روابط ویژه ایالات متحده و بریتانیا» ارتباط دارد.
اولین ساکنان این مجمع الجزایر، عمدتاً مردمانی از ماداگاسکار و موزامبیک بودند که توسط برده داران فرانسوی به زور به این جزایر آورده شدند تا در مزارع نارگیل کار کنند. قرن ها بعد، آنها خود را از بردگی رها کردند و تبدیل به چاگوسی، مردمی بومی با زبان و فرهنگ متمایز خود شدند.
با این وجود، در این مقطع، این قلمرو از حاکمیت فرانسه به حاکمیت انگلستان منتقل شد که کارگران آسیای جنوبی را هم با خود آورد و جزایر چاگوس را به طور مشترک با جزایر موریس اداره می کرد.
در سال 1965، انگلیسی ها سیاستمداران ملی گرای موریس را متقاعد کردند که در ازای کسب استقلال، از طرح مالکیت خود درمورد جزایر چاگوس صرف نظر کنند. در سال 1966، چاگوس به «قلمرو اقیانوس هند بریتانیا (BIOT) الحاق شد و هرگونه ادعای استقلال آن رد شد.
جزایر موریس در سال 1968 مستقل شد و انگلیس با حفظ مجمع الجزایر چاگوس به عنوان مستعمره خود، اقدام به جابجایی اجباری همه مردمان بومی چاگوسی ها به موریس، سیشل و در نهایت به انگلستان کرد که در سال 2002 به آنها حق شهروندی بریتانیا داده شد. اما، این برای چاگوسی های تبعید شده از آن مجمع الجزایر زیبا رضایت بخش نبود.
«فرانکی بونتمپس» فعال چاگوسیایی که در انگلستان زندگی می کند، در این باره می گوید:" مردم ما برای استقلال موریس، برای این پایگاه نظامی انگلستان، و برای اهداف دفاعی غرب قربانی شدند. اما ما چطور؟ در ازای آن، ما چه می گیریم؟ زندگی در تبعید؟"
انگلستان با کمک ایالات متحده، به طور مخفیانه 2000 نفر را آواره کرد و حدود 1200 نفر از آنها را بین سالهای 1968 تا 1973 به موریس فرستاد. هدف از این کار ایجاد یک پایگاه نظامی استراتژیک برای آمریکا و بریتانیا بود، طرحی که توسط ایالات متحده طراحی شده بود که در سال 1958 ، جزیره دیگو گارسیا، بزرگترین جزیره مرجانی آنجا را به پایگاهی برای نظارت بر نیروی دریایی شوروی تبدیل کند. در مذاکرات محرمانه با انگلیسی ها، مقامات آمریکایی اصرار داشتند که این قلمرو تحت بدون ساکنان محلی و تحت کنترل انحصاری آنها قرار گیرد و 14 میلیون دلار به مقامات انگلیسی برای اخراج ساکنان محلی دادند که این موضوع از کنگره ایالات متحده و مجلس انگلستان پنهان نگه داشته شده بود.
در حالی که چاگوسی‌ها خود را ساکنان بومی جزیره می‌دانند، انگلیس برای دهه‌ها استدلال می‌کرد که چاگوسی‌ها «جمعیت غیردائم» یا «کارگران موقت» هستند. این انکار بومی بودن چاگوسی ها مبنای ایدئولوژیک اخراج آنها را تشکیل داد.
انگلیسی‌ها بعداً استدلال کردند که مزارع نارگیل این جزیره خشک شده‌اند، و بنابراین اخراج راهی برای آنها جهت رهایی از زندگی فقیرانه بود. با این وجود، اسناد مکتوبی درز کرد که در طول برنامه ریزی اخراج آنها نوشته شده بود و شیوه نژادپرستانه ای را که مقامات استعماری از چاگوسی ها یاد می کردند و آنها را «تارزان ها» و «انسان جمعه ها» می نامیدند، عبارتی نژادپرستانه که برای توصیف یک فرد خدمتکار وفادار و موثر به کار می رود.
از آن زمان، هر دو قدرت آمریکا و انگلستان سعی کرده اند با چاگوس به عنوان سرزمینی رفتار کنند که قواعد بین المللی حقوق بشر در آن اعمال نمی شود.
مردم بومی چاگوس از زمان اخراج‌شان برای به رسمیت شناختن حق بازگشت آنها توسط دولت انگلیس تلاش کرده‌اند. یک موفقیت هرچند اندک در سال 2000 زمانی حاصل کردند که دادگاه انگلستان فرمان مهاجرتی BIOT در سال 1971 را غیرقانونی اعلام کرد. این فرمان مبنای اخراج های اجباری چاگوسی ها بود. با این وجود، این حکم نیز در سال 2004 به دلیل فشارهای آمریکا که از پایگاه دیگو گارسیا به عنوان یک مکان استراتژیک برای به اصطلاح جنگ علیه تروریسم استفاده می کرد، لغو شد.
پرونده‌های حقوقی و درخواست های تجدیدنظر بعدی توسط چاگوسی ها مطرح شد، که در نهایت به رای مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری در سال 2019 انجامید که حکم داد که چاگوس به‌طور غیرقانونی از موریس جدا شده است. این رای تا نوامبر 2022 نادیده گرفته شد.
در اکتبر 2024، انگلستان اعلام کرد که حق حاکمیت جزایر چاگوس را به موریس واگذار می‌کند و موریس «اکنون آزاد خواهد بود تا برنامه اسکان مجدد را در مجمع‌الجزایر چاگوس، به غیر از دیگو گارسیا، اجرا کند». این موضوع به حدود ده هزار نفر از ساکنان این جزیره اجازه می‌دهد، به خانه هایشان بازگردند، به استثنای جزیره دیگو گارسیا، که تا 99 سال آینده به عنوان پایگاه نظامی آمریکا خواهد ماند.
این طرح با مخالفت گسترده ای بخصوص از طرف چاگوسی ها مواجه شده است که حاکمیت جزایر موریس بر جزایر چاگوس را رد می کنند و خواهان حق تعیین سرنوشت هستند که این موضوع توسط سازمان ملل متحد هم تکرار شده است.
لازم به ذکر است که اگرچه چاگوس داری چندین جزیره می باشد اما جزیره دیگو گارسیا بزرگترین جزیره چاگوس است و اکثریت چاگوسی ها در اصل از آنجا اخراج شده اند.
سازمان صدای چاگوسیان تاکید می کند که «چاگوسی ها فقط از طریق رسانه ها از نتایج معامله بر سر چاگوس مطلع شده اند و حقوق ما در تعیین آینده میهن خود نادیده گرفته شده است».
فرانکی بونتمپس می‌گوید: «ما باید پشت میز مذاکره باشیم و آنها باید به حرف‌های ما گوش دهند، زیرا اگر می‌خواهند هر طرحی را برای اسکان مجدد به اجرا بگذارند، چاگوسی‌ها باید در تصمیم گیری برای مشارکت داشته باشند».
با وجود این بی عدالتی، سرنوشت جزایر چاگوس هنوز در دست ساکنان قانونی آن نیست، بلکه در دستان رئیس جمهور دونالد ترامپ است که قرار است در هفته های آینده نظر خود را در مورد این توافق اعلام کند. مارکو روبیو و مایک والتز نیز قبلاً علناً در مورد طرح پیشنهادی اظهار نظر کرده و مدعی شده‌اند که این طرح می‌تواند منافع و امنیت ملی آمریکا را به دلیل موقعیت استراتژیک این جزیره مرجانی و همچنین نفوذ چین بر منطقه به خطر بیندازد.
این رویکرد امریکا می تواند به یک شکست بزرگ در مذاکرات انگلستان و موریس تبدیل شود، زیرا مقامات انگلیسی گفته اند که «بدیهی است که اکنون فرصتی برای دولت جدید آمریکا برای بررسی جزئیات وجود دارد». دولت جدید موریس نیز از این توافق ابراز نارضایتی کرده و اکنون پیشنهادهای متقابلی را به لندن ارائه کرده است.
آنچه مسلم است، این است که هیچ عدالت و حقوق بشری برای ساکنان جزایر چاگوس بدون حضور مستقیم آنها در روند مذاکرات، به ویژه اسکان مجدد آنها در جزایرشان، وجود نخواهد داشت. در حالی که توافق کنونی نشان دهنده میخ نهایی بر تابوت استعماری بریتانیا است، آیا واقعاً می توان عدالت را در واگذاری مجمع الجزایر به موریس اجرا کرد؟
برخی از چاگوسی‌ها استدلال کرده‌اند که هیچ دلیلی وجود ندارد که آنها به بخش شرقی جزیره دیگو گارسیا که خالی از سکنه و پایتخت اداری سابق این قلمرو متروکه است، باز نگردند. اما با روی کار آمدن دولت جدید در کاخ سفید، چه امیدی وجود دارد که به مردمان بومی چاگوس، سرزمین هایی که از آنجا اخراج و رانده شده اند، پس داده شود.
Chagos
Seychelles
Maldives
Mauritius
Frankie Bontemps
Tarzans
Man Fridays
