امروزه حق تعیین سرنوشت ملت‌ها به‌منزلۀ یک قاعدۀ آمرۀ بین‌المللی و به تعبیری تعهدی عام‌الشمول شناسایی شده است که کشور‌ها نسبت به این تعهد، در قبال جامعۀ بین‌المللی متعهد و مسئول‌اند. این حق تمام جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... را شامل می‌شود و دارای دو بعد داخلی و خارجی است. در بعد داخلی علاوه بر عموم شهروندان، حق مزبور، اقلیت‌های موجود در داخل مرز‌های کشور را نیز حمایت می‌کند و شامل می‌شود.مطابق حقوق استناد اقلیت‌ها به حق تعیین سرنوشت، به معنای جدایی‌طلبی و استقلال نیست، بلکه استفاده از این حق درخصوص اقلیت‌ها به معنای رفع تبعیض، مشارکت سیاسی در امور حکومت و تضمین حقوق آن‌هاست که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تحت تأثیر دستورات اسلامی و قرآن کریم، فراتر از حدودی که حقوق بین‌الملل برای اقلیت‌ها در زمینۀ حق مشارکت سیاسی مشخص کرده است، امتیازاتی را در جهت مشارکت اقلیت‌ها در زمینه‌های مختلف حکومتی و امور جاری ادارۀ کشور پیش‌بینی کرده است. از جملۀ این حقوق می‌توان به حق انتخاب نامزد موردنظر در تمام انتخابات اشاره کرد، ضمن اینکه حق تعیین نمایندۀ اختصاصی اقلیت‌ها در مجلس شورای اسلامی، حق تشکیل حزب و آزادی در مراسم دینی و مذهبی و ... را نیز باید به این فهرست افزود.
