شاه‌جنگ ایرانیان در جنگ چالدران
نویسنده: اشتن متز
مترجم: ذبیح الله منصوری
سال چاپ: 1402
ناشر: انتشارات نگاه
تعداد صفحه: 510
معرفی کتاب شاه جنگ ایرانیان در چالدران
کتاب شاه جنگ ایرانیان در چالدران حاوی تاریخ جنگ ایرانیان در چالدران واقع در آذربایجان در نیمۀ اول قرن دهم هجری مطابق با نیمۀ اول قرن شانزدهم میلادی است.
کتاب شاه جنگ ایرانیان در چالدران نوشته اشتن مز است که با ترجمه ذبیح‌الله منصوری منتشر شده است که یکی از شگفت‌انگیزترین رخدادهای تاریخی را روایت می‌کند و دلایل شکست ایرانیان و پیروزی عثمانی‌ها را یادآور می‌شود.
ایرانیان تا روز آغاز جنگ چالداران با ارتشی نجنگیده بودند که مجهز به سلاح جدید آن زمان یعنی توپ باشد و در آن روز خود را مقابل سلاحی یافتند که برای مقابله با آن، آزمایش جنگی نداشتند؛ معهذا به‌طوری‌که در متن تاریخ می‌خوانیم توپ‌های دشمن را از کار انداختند و دیگر دشمن نتوانست از سیصد ارابه توپ خود در جنگ استفاده کند.
دوم این که در جنگ چالداران، ایرانیان با دشمنی جنگیدند که شمارۀ سربازانش با در نظر گرفتن شمارۀ توپچی‌ها و متصدیان حمل و نقل تقریباً ده برابر سربازان ایران بود به‌طوری‌که در آن جنگ به‌طور متوسط هر سرباز ایرانی با ده سرباز دشمن پیکار می‌کرد و ما در تاریخ ایران در جنگ هیچ دوره ندیدیم که شمارۀ سربازان ایرانی نسبت به شمارۀ سربازان دشمن یک بر ده باشد؛ پس کوچکترین تزلزل در قلب سربازان ایرانی راه نیافت و ایستادگی کردند و جلوی دشمن را گرفتند.
سوم این که سازوبرگ سربازان دشمن بهتر از سربازان ایرانی بود و دشمن چون می‌توانست سلیح زرادخانه‌های اروپایی را از خود آن مؤسسات یا صنعتگرانی که برای آن زرادخانه‌ها سلیح می‌ساختند خریداری کند، برای افسران و سربازان خود سازوبرگ بهتر فراهم می‌کرد اما ایرانیان از صنعتگران اروپایی جوشن و کاسک و ساق بند و بازوبند و چیزهای دیگر که مجموع آنها در اصطلاح قدیم سلیح خوانده میشد خریداری نمی‌کردند تا سربازان و افسران خود را آهن‌پوش کنند. اما این تفاوت هم هیچ اثر منفی در روحیه سربازان ایرانی نکرد.
چهارم این‌که سربازان ایرانی که در چالداران یک بر ده با سربازان دشمن می‌جنگیدند با مردانی پیکار می‌نمودند که به گواه مورخان اروپایی نه فقط برجسته‌ترین سربازان ارتش عثمانی بلکه به‌سبب طول مدت تمرین جنگی و شرکت در جنگ‌های متعدد، برجسته‌ترین سربازان جهان بودند. این کتاب روایتی جالب است از بخش مهمی از تاریخ ایران، این کتاب روایت داستانی جنگ چالدران است.