حکم ۱۸ سال زندان برای اقبال ابیل‌اف، پژوهشگر و فعال فرهنگی تالش، در دادگاه تجدیدنظر تأیید شده است.
این حکم پیش‌تر توسط دادگاه جرایم سنگین لنکران صادر شده بود و با وجود اعتراضات خانواده و وکلای وی مبنی بر سیاسی و ناعادلانه بودن اتهامات، تغییری در آن صورت نگرفته است.
ابیل‌اف از چهره‌های شناخته‌شده در حوزه زبان و فرهنگ تالش به‌شمار می‌رود. طبق اعلام منابع مطلع، وی در روزهای آینده از محل بازداشت فعلی به یکی از زندان‌های مرکزی باکو منتقل خواهد شد.
وکلای او اعلام کرده‌اند که در حال تهیه مدارک لازم برای ارسال پرونده به دادگاه عالی باکو هستند و در صورت تامین نشدن عدالت، به دیوان اروپایی حقوق بش مراجعه خواهند کرد.
بر اساس گزارش سازمان‌های مدافع حقوق اقلیت ها از جمله کمیته نظارتی کنوانسیون اروپایی چارچوب برای حمایت از اقلیت‌ها، نقض حقوق فرهنگی، زبانی و مذهبی تالشان در جمهوری آذربایجان در سال‌های اخیر افزایش یافته و صدور احکام سنگین علیه فعالان فرهنگی، به‌عنوان ابزاری برای محدودسازی فعالیت‌های هویتی این جامعه بومی جنوب جمهوری آذربایجان مورد استفاده قرار گرفته است و شکاف های قومی در جمهوری آذربایجان را تشدید کرده است.
طی ماه های اخیر علاوه بر اقبال ابیل اف، بهروز صمدوف ، یکی دیگر از فعالان مدنی تالشان نیز در ۲۱ آگوست ۲۰۲۴ هنگام سفر از پراگ به باکو بازداشت و زندانی شد. بهروز صمدوف دانشجوی دکترا در دانشگاه چارلز پراگ است.
همچنین ظاهرالدین ابراهیم اف، فعال فرهنگی تالش نیز در روز 26 مارس ۲۰۲۵ در یکاترینبورگ روسیه توسط ماموران امنیتی جمهوری آذربایجان ربوده و به باکو منتقل شد که با انتقادات شدید در محافل بین المللی مواجه شد.
در گذشته نیز نوروزعلی محمدوف، فخرالدین عباس زاده، هلال محمدوف، علی ناصر و سایر فعالان فرهنگی تالشان جمهوری آذربایجان با اتهامات ساختگی دستگیر و در زندان تحت شکنجه سخت و در اغلب موارد شکنجه های منجر به مرگ قرار گرفته اند.
در فوریه 2016، دادگاه حقوق بشر اروپا در مرحله بدوی، دولت باکو را در پرونده هلال محمدوف (شماره 81553/12) بخاطر رفتارهای غیرانسانی و تحقیرآمیز به پرداخت 13000 یورو خسارت معنوی و 2500 یورو هزینه حقوقی به هلال محمدوف محکوم کرد.
تالشان با حدود دو میلیون نفر جمعیت بزرگترین اقلیت قومی در جمهوری آذربایجان هستند که بر اساس گزارش کمیته مشورتی کنوانسیون اروپایی چارچوب برای حمایت از اقلیت های ملی، بسیاری از حقوق فرهنگی، زبانی و مذهبی آنها توسط دولت باکو نقض می شود. همچنین دولت باکو مناطق سکونت این اقلیت قومی را که به تالش معروف بوده است تغییر داده است.